ضرب المثل 130

بسم الله الرحمن الرحیم

اصطلاح_شستش_خبردار_شد

 کنایه از این است که شخص از یک موضوع خاص که منجر به رساندن ضرر و آسیب به او می شده به نحوی آگاهی یابد. برای ریشه ی این عبارت دو روایت وجود دارد. 

اول آنکه در علوم غریبه به خصوص در کف بینی هر کدام از انگشتان دست، نشانه و نماد چیز خاصی بودند به عنوان نمونه انگشت اشاره نشانه ی شهادت است و انگشت شست نشانه ی آگاهی و دانش، از این رو در میان عوام این عقیده خرافی وجود داشت که هرگاه کسی مرده ای را در خواب ببیند، برای آگاهی از آینده  باید سعی می کرد، در خواب شست فرد مرده را بگیرد تا مرده ناگزیر از بازگویی اخباری که از آینده دارد شود، زیرا "شستش خبردار" و گرفتار شده بود. 

دوم اینکه که در گذشته به قلاب آهنی که ماهیگیران با آن ماهی می گرفتند" شست" می گفتند ، علت این نامگذاری شاید از این جهت باشد که زمانی که ماهی طعمه را می بلعید برای خلاصی از قلاب به تلاش و تکاپو می افتاد و این امر موجب حرکت ریسمان ماهیگیری می شد و معمولا این انگشت شست ماهیگیر بود که در تماس مستقیم با ریسمان قرار داشت و او را از این موضوع که ماهی به دام افتاده آگاه می کرد. a