ایا میدانستید ؟1

بسم الله الرحمن الرحیم

اصطلاح «خانخانی» زمانی به کار می رود که قدرت مرکزی یک کشور ضعف باشد و این امر منجر شود که حاکمان محلی و افراد صاحب نفوذ و قدرتمند از این پراکندگی سو استفاده کرده و به حقوق مردم تجاوز و تعدی نمایند، این شرایط در نهایت باعث هرج و مرج و آشفتگی کشور می شود، حال ببینیم این اصطلاح از کجا آمده است.
 
 لقب «خان» پس از حمله ی مغول ها به ایران متداول گشت و قبل از آن به این شکل مطلقا وجود نداشت، در واقع هر یک از قبایل ترک پیشوایی داشتند که به آن «خان» می گفتند و همه ی خان ها یا خوانین تحت امر و اطاعت «خان بزرگ» یا «خان خانان» بودند.
 
در قرن هفتم هجری پس از حمله ی مغول، ابتدا تمام کشور ایران زیر نظر خان بزرگ یعنی «هولاکو خان» نوه ی «چنگیز خان» قرار گرفت و حکومت ایران و بسیاری از ممالک خاورمیانه و نزدیک یک پارچه شد و کلیه ی امرا و خوانین تحت امر و قدرت «ایلخان بزرگ» بودند ولی این مرکزیت بیش از پنجاه سال دوام نیافت و ضعف و سستی در دستگاه خاندان ایلخانی بروز کرد و هر کدام از خان های محلی در گوشه ای از کشور اعلام استقلال کردند، این حاکمان هر چند به ظاهرا تحت نظر ایلخان بزرگ بودند ولی ناحیه ی تحت امر خود را با مسئولیت مستقیم خود اداره می‌کردند وهر چه خاطر خواه آنها بود انجام می‌دادند .
 
 در این دوره ی پر آشوب جان، مال و نوامیس مردم در اختیار این خان ها بود و بدون ترس و بیم از قدرت مرکزی و خان بزرگ حکومت می کردند .خلاصه دوره خانخانی بود و تجزیه وآشفتگی و فقدان مرکزیت که همه به اصطلاح  «خانخانی» تعبیر شده و این شرایط تا زمان ظهور «امیر تیمور گورگانی» ادامه داشت و در سراسر مملکت حکمفرما بود .