ریشه های انحراف

بسم الله الرحمن الرحیم

آغاز انحراف در بنی اسرائیل
در این دوران که بنی‌اسرائیل در بیابان با استادی چون موسی از جانب خدا آموزش می­بینند دچار انحرافاتی شدند که می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

1) گرایش به بت‌پرستی:
هنگامی که بنی‌اسرائیل از دریا گذشتند، قومی را دیدند که سر به آستان بت­های خود نهاده‌اند. آنان از این کردار بت.پرستان خوششان آمد و نزد موسی رفته از او خواستند که خداوندی مثل خدای ایشان برایشان دست و پا کند (اعراف، 138). یعنی چهل سال تلاش موسی برای یکتاپرستی این قوم نتیجه نبخشیده بود و اکنون آنان خدای نادیدنی را در عوض خدای دیدنی و دروغین رها کردند.

2) طمع­کاری:
آذوقه بنی‌اسرائیل از آسمان می­آمد و هر کس باید به اندازه روزش از آن می­گرفت و اگر بیشتر بر­می­داشت و خمیر می­کرد، تبدیل به کرم می­شد (عهد عتیق، خروج، 16). غذا آماده بود و آنها تمام وقتشان صرف آموزش و پیامدهای آن بود اما پس از مدتی نزد موسی آمدند و گفتند: از یک­نواختی خسته شده‌ایم.
«یا مُوسى‏ لَنْ نَصْبِرَ عَلى‏ طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها»
«ای موسی! ما بر یک طعام نتوانیم ساخت. از پروردگارت بخواه تا برای ما از آنچه از زمین می­روید، چون سبزی و خیار و سیر وعدس و پیاز برویاند»(بقره،61)
اینها خواسته‌هایی است که هیچ نیازی به آنها نیست.
«قالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنى‏ بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَکُمْ ما سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّه»
«موسی گفت آیا می­خواهید آنچه را که برتر است به آنچه که فروتر است، بدل کنید؟ به شهری بازگردید که در آنجا آنچه می­خواهید به شما بدهند. مقرر شد بر آنان خواری و بیچارگی و با خشم خدا قرین شدند»(بقره61)‏

نتیجه این بود که برای خرید پیاز باید پول داد و برای پول داشتن باید کار کرد و لازمه کار کردن، واماندن از اردوگاه و آموزش­های آن است. به قرض و نسیه افتادند و آزادی­شان سلب شد. آنها دریافتند که این تنوع‌خواهی چه ذلّتی برایشان آورد و دوباره آنها را به خفت و بردگی کشانید.

از اینجا بود که یهودیان برای به زانو درآوردن مخالفان خود، آنها را دچار تنوع‌خواهی و تجمل‌گرایی می­کردند. اجتماع وقتی گرفتار تنوع‌خواهی شد، با کمبود سرمایه روبرو و به استقراض کشیده می­شود و استقراض ذلّت نیز می­آورد.

3) انحراف عقیدتی:
خداوند موسی را به کوه طور فراخواند. در این دوران، بنی‌اسرائیل همة دوره‌ها و آموزش‌ها را دیده‌اند و علمایی در بین آنها پدیدار شده است. خواص قوم موسی به او گفتند: ما نمی‌پذیریم که تو با خدا سخن می­گویی، ما از کجا یقین کنیم که تو دستورات را از سوی خدا می‌آوری! تعدادی از ما را هم ببر(انحراف‌ خواص) اگر موسی آنها را نمی‌برد، همه چیز به هم می‌ریخت(نفوذ خواص)
«وَاخْتارَ مُوسى‏ قَوْمَهُ سَبْعِینَ رَجُلاً لِمِیقاتِنا » « موسی برای وعدگاه ما از میان قومش هفتاد مرد برگزید»(الاعراف، 155).

این هفتاد نفر در میان قوم جایگاه و اعتباری داشتند و سخنان‌شان مورد اعتماد بود. اینها باید شاهد گفتگوی خدا با موسی باشند و به مردم خبر دهند.