حرمت دروغ
بسم الله الرحمن الرحیم
واژه دروغ از مفاهیمی است که علی رغم کاربرد فراوانی که در تعاملات رفتاری دارد، تعریف صریحی از آن در دست نیست . این نقیصه مایه سردرگمی های متعدد و موجب پیدایش دروغ های مجاز شده است . دروغ از یک طرف عملی غیراخلاقی و از طرف دیگر مسبب اعمال غیر اخلاقی دیگر هم می شود، از همین جهت نسبت به گناهان دیگر حائز اهمیت است.
دروغ هنگامی ممکن می شود که دیگری به انسان اعتماد کند و او از این اعتماد برای فریفتن و پنهان کردن نیت اصلی خود سود جوید . لذا هیچ دروغی بی فریبکاری ممکن نیست . از این رو رسول خدا (ص) می فرماید:«الکذب خیانة ».
دروغ گفتن مسلمان به یکدیگر خیانتی بزرگ است .
تنها خصلت پلیدی که مغایر با ایمان شمرده است ، دروغ گویی می باشد، حتی برای شراب خواری، سرقت و مانند آنها این کلمات بکار نرفته است. ضرب المثل مشهور فارسی که دروغ گو دشمن خداست
دروغ ریشه همه گناهان و رذائل اخلاقی است و با دوری از آن دیگر رذائل رنگ می بازند. رسول خدا (ص) می فرماید: «دروغ ریشه بدی ها را آبیاری می کند، همان گونه که آب ریشه درختان را آبیاری می نماید. امام حسن عسکری(ع) نیز در این مورد می فرماید: «پلیدی ها در خانه ای نهاده شدند و دروغ به عنوان کلیدشان تعیین شد». ] لذا دروغ از همه رذائل دیگر پلیدتر است. روزی از رسول خدا (ص) پرسیدند: «ممکن است، مؤمن مرتکب فحشا شود؟ ایشان پاسخ فرمودند: ممکن است چنین شود. باز پرسیدند که آیا مؤمن دست به سرقت می زند؟ فرمود: ممکن است گاه چنین شود. باز پرسیدند که آیا مؤمن دروغ می گوید؟ فرمود: نه ، کسانی دروغ پردازی می کنند که به خدا ایمان ندارند».] مقایسه این نکته با تلقی رایج که شراب خواری و زنا را بدتر از دروغ می شمارند و دروغ را سبک می گیرند، بسیار تأمل برانگیز است.
با پرهیز از دروغ ، می توان از همه گناهان دوری نمود، چون ریشه پلیدی ها دروغ است. مردی نزد رسول خدا (ص) آمد و گفت : «من نماز نمی خوانم ، زنا می کنم و دروغ می گویم . حال از کدام یک از آنها توبه کنم ؟» حضرت به او فرمود: «از دروغ »، بدین ترتیب آن مرد پیمان بست که فقط دروغ نگوید،
امام سجاد (ع ) به فرزندان خویش می فرمود: «إتّقوا الکذب الصّغیر منه والکبیر فی کلّ جدّ و هزل ، فإنّ الرّجل إذا کذب فی الصّغیر اجترأ علی الکبیر»، «از دروغ کوچک و بزرگ در هر مسئله جدی و شوخی بپرهیزید، زیرا هنگامی که آدمی در مسئله ای کوچک دروغ گفت ، (به دروغ گفتن) برمسئله بزرگ دلیر می شود».]
از آنجا که دروغ گویی آفریدة شیطان، ریشه نفاق، خاستگاه همة گناهان و خیانتی بزرگ است، لذا هرگز سزاوار مسلمانان نیست که دروغ بگویند. رسول خدا (ص ) به ابوذر فرمان می دهد: «لا تخرجنّ من فیک کذبة ، أبداً»،] «هرگز هیچ دروغی از دهانت خارج نشود».
نقل و قوای که در صحت و سقم آن یقین نداری خودش نوعی دروغگوی است
و نقل مطلبی که دروغ بودن آن را یقین داری صرف واسطه شدن گناه دروغ را منتفی نمیکند
اگر نقلی از منبعی غیر قابل اعتماد صورت گیرد شراکت در ترویج دروغ است
اعتماد به اغیار نشان از بی عقلی است
#تربیتی
#دست_نوشته_های_کمیل
📎خاطرات خواندنی