محمد حنفیه

بسم الله الرحمن الرحیم

چرا محمدبن_حنفیه در کربلا نبود؟

محمدبن حنفیه برادر ناتنی امام حسین(ع) است. مادرش، خوله دختری از نسل مسلمه حنفیه یمنی است. لذا او را ابن حنفیه می نامند.

📢علل عدم حضور در کربلا:
1⃣برخی براین باورند که محمد در زمان قیام کربلا بیمار بوده است.
اما در هیچ منبع کهنی، به این مطلب اشاره نشده است، جز متنی با عنوان حکایه_المختار_فی_اخذ_الثار که به لهوف ضمیمه شده و مال سیدبن_طاووس نیست.
مرحوم مامقانی نیز بیمار بودن ابن حنفیه را در زمان قیام صحیح نمی داند.
در گفت وگوی امام حسین(ع) با محمدبن حنفیه نیز سخنی از بیماری نیست.

2⃣برخی علت نیامدن ابن حنفیه را ماموریت_اطلاعاتی وی از طرف امام حسین(ع) در مدینه می دانند.
تنها منبع این خبر ابن_اعثم است.
◀️اما چرا هیچ شاهدی بر اطلاع رسانی او به امام وجود ندارد؟
به عقیده و تحقیق برخی مورخان معاصر ازجمله استاد رجبی_دوانی، این روایت برای دفاع از محمد توسط ابن اعثم جعل شده است.
◀️برفرض پذیرش روایت، محمد تمایلی به همراهی با امام حسین(ع) نشان نمی دهد و امام نیز او را مجبور نمی کند.

📌در برخی منابع آمده است که امام حسین علیه السلام خطاب به ابن حنفیه نوشت:
از حسین بن علی(ع) به محمدبن حنفیه و هرکسی که از بنی_هاشم نزد او هست. هرکس به من بپیوندد به شهادت می رسد و هرکس روی گرداند به پیروزی دست نیابد. بنابراین، خطاب امام شامل وی هم می گردد.
📌محمدبن حنفیه هنگام حرکت امام حسین(ع) از مدینه به مکه نیز، همراه امام نبود.

📌در جمع بندی می توان گفت:
محمدبن حنفیه اگرچه حرکت امام را مشروع می دانست، اما در این قیام روحیه خطرپذیری و تفکر انقلابی نداشت.

📚صفار، بصائرالدرجات، ص۶؛
📚ابن قولویه، کامل الزیارت، ص۱۵۷؛
📚مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۵۷؛
📚مامقانی، تنقیح المقال، ج۳، ص۱۱۱-۱۱۲؛
📚ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۲۱.