سخن زیبا (68)
بسم الله الرحمن الرحیم
تکمیلی
یکی از کتاب هایی که سرسختانه با تقلید مبارزه کرده است قرآن است . شایددر دنیا کتابی پیدا نشود که این مقدار بر این موضوع تاکید و اصرار کرده باشد. تا زمان قرآن که پیدا نشده، اگر بعد ها کتاب هایی پیروی و تبعیت کرده باشند مطلب دیگری است. یک وقتی من در آیات قرآن تتبّع کردم، دیدم از زبان هر پیغمبری – بدون استثناء – تقلید و تبعیت کورکورانه از اسلاف و گذشتگان و محیط را انتقاد کرده است. از زبان مردم می گوید: اِنّا وَجَدنا ابائَنا عَلی اُمهٍ وَاِنا علی اثارِهِم مُقتَدون«1»در یک آیه دیگر: اِنّا وَجَدنا ابائَنا عَلی اُمهٍ وَاِنا علی اثارِهِم مُهتَدون«2»می گوید این ها جواب پیغمبران را این جور می گفتند: ما گذشتگان و اسلاف خودمان را بر یک طریقه ای یافته ایم و دنبال همان طریقه پدران خودمان می رویم. یا گفتند راه درست همان راهی است که پدران ما رفتند. قرآن در جایی می فرماید: اَوَ لَو کانَ اباوُهَم لا یَعقِلونَ شَیئاً و لا یَهتَدون«3»ممکن است پدران اینها شعورشان به هیچ چیزی نمی رسیده است. باز هم باید از پدرانشان پیروی کنند؟!
قرآن وقتی که دعوت می کند به اینکه رشته تقلید را از گردن دور بیندازید، دعوت به شک می کند؛ یعنی تردید کنید در آنچه که از پدران و مادران و اسلاف و محیط خودتان فرا گرفته اید. اما قرآن که می گوید تردید کنید، منظورش این نیست که تردید خوب است؛ بلکه تردید کنید تا بتوانید تحقیق کنید. تا زمانی که انسان در سنن محیط خودش و در تقالید پدران و مادران تردید نکند هر گز موفق به تحقیق نخواهد شد.(شهید مطهری پانزده گفتار)
