دست نوشته های کمیل (80)
بسم الله الرحمن الرحیم
بیان نه صفت زشت اخلاقی
اى پیامبر! با کسانى که داراى ویژگى‌هاى ناشایست اخلاقى هستند، سازش و نرمش منما؛ زیرا این صفات، آنان را مبدّل به جمعى ساخته که قادر به همراهى با حرکت شایسته‌ى تو نیستند.
این گروه نُه صفت دارند که با داشتن آن‌ها از تو و حرکت اصلاحى تو فاصله مى‌گیرند:
۱. اینان بسیار قسم مى‌خورند. سوگند زیاد به مقدسات علامت بى‌اعتقادى فرد به ارزشِ موردِ قسم است و بیانگر آن است که شخص، مقدسات و ارزش‌هاى مورد قسم را قبول نداشته، بلکه با آن‌ها تجارت مى‌کند.
۲. اینان انسان‌هاى پستى هستند. اصولاً یکى از عوامل روى‌آوردن به سمت گناه و اعمال ناشایست، مهانت وپستى_شخصیت است که در روایات ما نسبت به شر چنین اشخاصى، حذرداده شده است؛ چنان‌که در مقابل، بر کرامت نفس و بزرگوارى روح، تأکید و آن را عامل تن‌ندادن شخص به رفتار پست و ناشایست شمرده‌اند. تفاوت شخصیت‌هاى مثبتى که داراى روح‌هاى بزرگى هستند، از شخصیت‌هاى منفى مانند یزید و معاویه‌ها در همین بزرگوارى و احساس کرامت و شخصیت است.
۳. صفت دیگر این گروه،عیب_جو بودن آنان است. اینان در رفتار اجتماعى، مگس‌صفت اشتباه‌هاى دیگران را جویا مى‌شوند تا در وقت مقتضى به رُخِشان بکشند. تجسس در مورد اشخاص و کشف_عیوب آنان، فضاى ذهن و دلِ عیب‌جو و جامعه را به سمت بى‌اعتقادى و ناباور به صلاح و شایستگى افراد کشانده، فرصت را براى الفت و هم‌دستى و هم‌داستانى مى‌گیرد.
۴. این اشخاص سخن_چینى با هدف ایجاد فساد است. آنان مترصد سخنى از کسى علیه دیگرى هستند، تا با نقل آن سخن و نقل پاسخ آن به رقیب، میان آنان فتنه و فساد بپا کنند و همیشه تلاششان در فتنه_انگیزى میان افراد و طبقات جامعه است.
۵. صفت دیگر این گروه، منع شدید دیگران از انجام عمل خیر است. این منع، خود، فرعِ بر ترک عمل خیر از سوى آنان است. کسى که خیرخواه نیست، کارش به جایى مى‌رسد که اهل خیر را هم از خیرخواهى منع مى‌کند. یعنى این صفت زشت آن چنان در او رسوخ کرده که وى تلقى معروف بودن و پسندیده بودن این عمل زشت را نموده و دیگران را با تأکید و شدت، از انجام عمل خیر منع مى‌نماید.
۶. تجاوز از حدود، ششمین صفت این گروه است. آنان به حد خود قانع نیستند، از حدود ومرزها تجاوز مى‌کنند و یله‌گى و رهایى را خواهانند. میل سیرى ناپذیرى بر آنان حاکم است، به گونه‌اى که در سایه قدرت و تمامیت‌خواهى، حق تجاوز به حقوق دیگران و گذشتن از مرزها را به خود مى‌دهند.
۷. اینان کسانى‌اند که گناه ملکه‌ى آنان شده است. اصل در زندگى آنان گناه است و میلشان به گناه پایانى ندارد.. اینان به دلیل آن‌که از حدود انسانى و الهى تجاوز مى‌کنند، کارشان به خطاکارى و تکرار و گسترش این خطا تا مرز عادت و ملکه شدن مى‌رسد.
۸. هشتمین صفت این جریان، آن است که براى تحصیل حقوق خودخوانده و هم‌چنین در رد و مخالفت با دیگران، بسیار شدید و کینه_توزانه وارد مى‌شوند. در دل آنان صفایى نیست،کینه در دل مى‌کارند و خشم و غضب درو مى‌کنند.
۹.. آنان در کنار هر جریان باطلى قرار مى‌گیرند، هر عَلَم پلید و شرى را علم‌دارى کرده یا در زیر لواى آن قرار مى‌گیرند.
